زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی یک مورد از عوارض بیماری دیابت است، که نشانه کنترل نشدن دیابت می باشد. در این مورد بافت پوست پاره شده و لایه های زیرین نشان داده می شوند و در نتیجه زخم نمایان می شود. این زخم ها معمولاً در زیر انگشت شست پا شکل می گیرند و می توانند کل پا تا استخوان ها را درگیر کنند.

تمامی افرادی که به دیابت مبتلا هستند، می توانند به زخم پای دیابتی و درد در پاها دچار شوند ولی مراقبت های مخصوص از این نواحی می تواند از ایجاد زخم ها پیشگیری کند. درمان زخم پای دیابتی با توجه به علت ایجاد آن، می تواند متفاوت باشد. هر گونه درد و ناراحتی در پا  حتماً باید با دکتر در میان گذاشته شده تا مطمئن شد که مشکل جدی و خطرناکی نباشد. زیرا زخم های عفونی می توانند حتی موجب قطع عضو گردند.

زخم پای دیابتی

تشخیص زخم پای دیابتی

اولین نشانه ی زخم پای دیابتی ، وجود ترشحاتی در پا بوده که جوراب فرد را لکه دار کرده و حتی به کفش ها نیز نشت می کند. ورم و بادکردگی غیر طبیعی ، سوزش و تحریک، قرمزی و بوی غیر طبیعی از یکی یا از هر دو پا ، جزو علائم شایع زخم پای دیابتی می باشند.

واضح ترین علامت زخم پای دیابتی بافت سیاه رنگی است که در اطراف زخم شکل می گیرد. این مورد به دلیل جریان نداشتن خون در ناحیه اطراف زخم می باشد. فساد ناحیه به دلیل نرسیدن خون به محل، می تواند به صورت بخشی یا کامل باشد. در این مورد خاص ، ترشحات بو دار، درد و بی حسی از موارد شایعی است که رخ می دهد.

انواع زخم پای دیابتی

علائم زخم های دیابتی همیشه واضح نبوده و گاهی اوقات حتی تا زمانی که زخم عفونی می شود، هیچ علامتی ندارند. در صورتی که هر گونه تغییر در رنگ پوست را مشاهده کردید مخصوصاً پوستی که سیاه شده یا دردناک شده است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. پزشک میزان جدیت زخم ها را بررسی کرده و آنها را در چهار درجه از ۰ تا ۳ درجه بندی می کند.

درجه ۰ : هیچ زخمی مشاهده نشده ولی پا در معرض خطر است و مستعد زخم شدن می باشد.

درجه ۱ : زخم مشاهده شده ولی هیچ عفونتی وجود ندارد.

درجه ۲ : زخم عمیقی ایجاد شده و مفاصل و تاندون ها نیز نمایان شده اند.

درجه ۳ : زخم های گسترده و آبسه ها که ناشی از عفونت می باشند.

علت ایجاد زخم پای دیابتی

زخم های پای دیابتی معمولاً به دلایل زیر اتفاق می افتند:

• جریان خون کم
• قند خون بالا
• آسیب به عصب ها
• جراحت یا زخم پا

جریان خون کم به نوعی در اثر بیماری عروقی می باشد که در این بیماری خون به پاها به طور موثر جریان نمی یابد. از سوی دیگر جریان خون کم می تواند منجر به تاخیر در بهبود زخم ها گردد.

سطح قند خون بالا می تواند موجب کاهش فرایند درمان زخم های عفونی شده و در نتیجه کنترل سطح قند خون بسیار حیاتی است. افرادی که به دیابت نوع دو مبتلا هستند، معمولاً برای مقابله با عفونت ها باید تلاش بیشتری انجام دهند.

آسیب به عصب ها یک اثر تخریبی طولانی مدت است و حتی می تواند موجب از دست دادن حس در پا ها شود. اعصاب آسیب دیده در ابتدا می تواند موجب خارش و درد شود. در اثر این آسیب که به اعصاب وارد می شود، درد پا ها حس نشده و در نتیجه به زخم پای دیابتی منجر می شود.

پوست خشک یکی از نشانه های شایع دیابت می باشد. در نتیجه بیشتر در معرض ترک خوردگی بوده و پینه و زخم شدن و خونریزی به احتمال بیشتری اتفاق می افتد.

زخم پای دیابتی

پیشگیری از زخم پای دیابتی

تمامی افرادی که به دیابت مبتلا هستند در معرض خطر زخم پای دیابتی هستند. برخی از فاکتور ها می تواند احتمال ایجاد زخم را بیشتر کند:

• پوشیدن کفش تنگ
• بهداشت ضعیف (شستن مرتب پاها خیلی مهم است)
• نگرفتن ناخن های پا
• مصرف الکل
• آسیب چشم ها در اثر دیابت
• بیماری های قلبی
• بیماری های کلیوی
• چاقی بیش از حد
• مصرف دخانیات (که موجب کاهش گردش خون می شود)

همچنین زخم پای دیابتی در مردان مسن شایع تر است. به دلیل خطرناک بودن زخم پای دیابتی و احتمال قطع عضو عفونی شده، بهترین و عاقلانه ترین راهکار دوری از فاکتورهای خطر زا و رعایت اقدامات پیشگیرانه است. با بررسی مداوم قند خون و ثابت نگاه داشتن آن و همچنین انجام اقدامات زیر ، تا حد زیادی می توانید از ایجاد این زخم ها پیشگیری کنید:

• روزانه پاها را شستشو دهید.
• ناخن ها به طور منظم گرفته شود. ( البته ناخن ها از ته گرفته نشود.)
• پا ها را خشک و مرطوب نگاه دارید. به این صورت که مدت زیادی در کفش قرار نگرفته و اینکه با کرم های مرطوب کننده پا ها را مرطوب نگاه دارید.
• جوراب ها را مرتباً تعویض کنید.
• جهت برداشتن پینه ها می توان به پزشک مراجعه کرد.
• کفش مناسب اندازه پا بپوشید.

زخم های پا می توانند پس از درمان، دوباره ایجاد شوند. بافت اسکار مانند scar) ( بعد از درمان زخم در صورت کثیف شدن ناحیه ، می تواند دوباره عفونی شود. به این دلیل پزشک کفش های مخصوص افراد دیابتی را به بیمار پیشنهاد می دهد تا از به وجود آمدن زخم جلوگیری کند.

درمان قطعی زخم پای دیابتی

برای درمان قطعی زخم پای دیابتی راه های مختلفی وجود دارد. یکی از راه ها قرار نگرفتن بر روی پا ها می باشد، که به این روش off-loading یا برداشتن وزن از روی پاها می گویند. فشاری که هنگام راه رفتن به زخم ها وارد می شود، می تواند عفونت را وخیم تر کند. حتی در افرادی که اضافه وزن دارند، فشار بیش از حد بر پا ها می تواند دلیل ایجاد درد در پا ها باشد. پزشک پوشیدن یکسری از آیتم ها را جهت محافظت پاها پیشنهاد می دهد:

• کفش های طبی مخصوص افراد دیابتی
• پا بند مخصوص
• گچ محافظ پای دیابتی

همچنین پزشکان با روش های دارودرمانی و جراحی می توانند به درمان زخم پای دیابتی بپردازند.

با تشکر مدیریت سایت کلینیک زخم هانی